İnşaatlarda Kullanılan Kenar Koruma Sistemleri: Güvenliğin Temel Taşı

İnşaat sektörü, iş kazalarının en sık yaşandığı alanlardan biridir. Bu kazaların büyük bir kısmı yüksekten düşme şeklinde meydana gelmektedir. Özellikle yapıların iskelet halindeyken veya cephe çalışmaları sırasında çalışanların açıkta kalan kenarlarda çalışması büyük risk taşır. Bu noktada kenar koruma sistemleri, iş güvenliğini sağlamak için vazgeçilmez bir rol üstlenir.

Kenar Koruma Sistemi Nedir?

Kenar koruma sistemi, genellikle inşaatlarda yüksekten düşmeyi önlemek amacıyla kullanılan, geçici veya kalıcı şekilde monte edilebilen bariyer sistemleridir. Bu sistemler; korkuluklar, ara korkuluklar ve topuk levhası gibi çeşitli bileşenlerden oluşur. Amaç, çalışanların ve malzemelerin açık kenarlardan düşmesini önlemek ve güvenli bir çalışma ortamı sağlamaktır.

Neden Önemlidir?

Kenar koruma sistemleri, sadece işçilerin güvenliği için değil, işverenin yasal sorumluluklarını yerine getirmesi açısından da büyük önem taşır. Türkiye'de İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ve ilgili yönetmelikler, yüksekte yapılan çalışmalarda gerekli güvenlik önlemlerinin alınmasını zorunlu kılar. Kenar koruma sistemleri bu önlemler arasında ilk sırada yer alır. Ayrıca bu sistemlerin kullanımı, projelerin güvenli bir şekilde ilerlemesini sağlar ve olası iş kazalarının önüne geçerek maddi ve manevi zararların önlenmesine katkıda bulunur.

Kenar Koruma Sistemlerinin Bileşenleri

Bir kenar koruma sistemi genel olarak şu parçalardan oluşur:

• Ana Dikey Direkler: Sistemin taşıyıcı iskeletidir. Beton zeminlere ya da iskelelere sabitlenir.
• Üst Korkuluk: En üst seviyede bulunur ve çalışanların üzerinden düşmesini engeller.
• Orta Korkuluk: Üst korkuluk ile zemin arasına yerleştirilir ve güvenliği artırır.
• Topuk Levhası (Toe Board): Zemin hizasına yerleştirilerek malzeme düşmesini engeller.

Bazı sistemlerde file koruma veya ek sabitleyiciler de kullanılabilir.

Kullanım Alanları

Kenar koruma sistemleri yalnızca çok katlı bina inşaatlarında değil, aynı zamanda aşağıdaki alanlarda da kullanılır:

• Çatı çalışmaları
• Cephe montajları
• Köprü ve viyadük yapımları
• Asansör boşlukları
• Merdiven boşlukları
• Şantiye geçici platformları

Geçici ve Kalıcı Sistemler

İnşaat projelerinde genellikle geçici kenar koruma sistemleri tercih edilir. Bu sistemler, projenin farklı aşamalarına uyum sağlayacak şekilde taşınabilir ve yeniden kurulabilir yapıdadır. Kalıcı sistemler ise, özellikle endüstriyel tesislerde ve uzun vadeli yapılar üzerinde uygulanır.

Malzeme ve Dayanıklılık

Modern kenar koruma sistemleri genellikle galvanizli çelikten veya alüminyumdan üretilir. Bu malzemeler paslanmaya karşı dayanıklı olup, zorlu hava koşullarına karşı uzun süreli koruma sağlar. Ayrıca bazı sistemlerde yüksek mukavemetli plastik bileşenler de tercih edilebilmektedir.

Montaj ve Denetim

Kenar koruma sistemlerinin montajı mutlaka eğitimli personel tarafından yapılmalıdır. Yanlış monte edilen bir sistem, kazalara davetiye çıkarabilir. Ayrıca sistemin periyodik olarak kontrol edilmesi ve aşınma, gevşeme gibi durumlarda derhal müdahale edilmesi gerekir.

Özet

Kenar koruma sistemleri, inşaatlarda güvenli çalışma ortamının olmazsa olmaz bileşenlerinden biridir. Hem yasal zorunluluk hem de insan hayatını koruma sorumluluğu açısından bu sistemlerin doğru planlanması, uygulanması ve denetlenmesi büyük önem taşır. İnşaat sektöründe sürdürülebilir başarı, ancak güvenliğin öncelikli hale getirilmesiyle mümkündür. Bu nedenle kenar koruma sistemlerine yapılan her yatırım, uzun vadede insan hayatına ve işletme itibarına yapılmış en değerli yatırımdır.